จาก ตู้หนังสือเรือนไทย
ข้อมูลเบื้องต้น
แม่แบบ:เรียงลำดับ
ผู้แต่ง: พระยาตรัง
บทประพันธ์
|
ร่าย
|
ศรีสิทธิวิวิธบวร นครศรีอยุทธเยศ อดุลเดชฟุ้งฟ้า จบแหล่งหล้าเกรงยศ เกียรติปรากฏทั่วด้าว ทุกไทยท้าวพำนักนิ์ เฉกหลักโลกย์ภูลเกษม เปรมใจเมืองมิ่งเย็น เป็นมงคลจักรพาฬ พิศาลศุขสมบูรณ์ ปูนแมนมารังสฤษดิ์ เพื่อบพิตรเจ้าช้าง ยศยิ่งยศฦๅอ้าง อาจให้พึงแสยง ฯ
|
| | |
|
|
โคลง
|
๑. อยุทธยาโสภิตโพ้น | | มาแปลง เป็นฤๅ
|
ฤๅว่าบุญเพรงแสดง | | พระสร้าง
|
สิงหาศน์พิมานแสยง | | สยบโลกย์
|
แสงสุวรรณ์พร่างพร้าง | | พระพริ้มพรายตา
|
|
๒. พรายพรายพระพุทธแก้ว | | มรกฏ
|
ศรีสุวรรณ์แจ่มจรด | | รุ่งเร้า
|
พิหารเลื่อนมุขลด | | รุจิเรข เรืองแฮ
|
ไตรโลกย์เล็งคํ่าเช้า | | นอบน้อมกรถวาย
|
|
๓. ดิเรกกรุงเกียรติเจ้า | | จักรพาฬ
|
จูงจิตรพลเมืองสถาน | | สู่ฟ้า
|
กัลยางค์นิคมชาญ | | ชายชื่น ชมแฮ
|
โสภิตภพเลื่องหล้า | | แหล่งล้วนฦๅเกษม
|
|
๔. เสนาะสารเสาวนิศน้อง | | รำพรรณ์ แถลงนา
|
ปางนิราแรมขวัญ | | เนตรไว้
|
อกเรียมตระลึงศัลย์ | | สุดสิ่ง รักแม่
|
แสนกระซิกโศกไข้ | | ขุ่นไข้ใจเรียม
|
|
๕. แอบองค์นาริศน้อม | | แนบทรวง
|
ลูบอุทรเซร็นดวง | | สวาดิไหม้
|
อ้าโฉมวิมลพวง | | มาเลศ เรียมเอย
|
ควรเตรียกกายเรียมไว้ | | หว่างห้องทรวงสมร
|
|
๖. เกษนีอมเรศเอื้อม | | องค์แผลง เจ้าฤๅ
|
ฤๅสุเรนทรชุมแปลง | | หลากหล้า
|
ลาลงธรณิศแลง | | ลองรูป ฤๅแม่
|
หลีกสุเรนทรยวลหน้า | | พี่แล้วเนาใด
|
|
๗. สิบทิศทิพยรศฉ้อง | | ฉมสมร ปองแม่
|
พางพิโดรทรวงอร | | โอษฐ์อ้อน
|
งอนธุชรถจันทร | | เนืองเนตรกูเอย
|
งามแม่งอนสมรค้อน | | เคร่าเช้าวันเห็น
|
|
๘. เดาะดวงดุจเด็จตั้ง | | ติดตา อยู่แม่
|
พูนดำตรูงตฤษณา | | พิศพื้น
|
ลำทรวงทิพยสุธา | | เพ็ญภาคย์ พี่ฤๅ
|
คลำแม่คลำฤๅลื้น | | ยอบเช้าคืองาย
|
|
๙. จักรพรรดิภูวนารถไท้ | | ทศองค์
|
ชมวิเชียรเชยอนงค์ | | เนื่องหน้า
|
ภิรมย์รศยรรยง | | ยุพโยค แม่แม่
|
สนุกนิ์ที่สุดรศห้า | | แห่งน้องกลเดียว
|
|
๑๐. ถวิลรศรศอ่อนโอ้ | | เอาใจ พี่นา
|
สรงสระทิพยมาไลย์ | | หลั่งนํ้า
|
จากสมรพี่เสพย์ใด | | ฤๅมุ่ง เหมือนเลย
|
ชายแต่สายเนตร์ซํ้า | | ทราบรู้เรียมถวิล
|
|
๑๑. กรกุมโกเมศช้อน | | ชูเชย
|
กลิ่นสุคนธรเหย | | หื่นฟุ้ง
|
นาสาประสงค์เสย | | จูบสั่ง หลายครู่
|
ทรวงทับทรวงสดุดสดุ้ง | | สดวกแล้วลาศรี
|
|
๑๒. อยู่เทอญสุดสวาดิสร้อย | | สงสาร
|
เรียมจากนุชไปนาน | | เนิ่นช้า
|
สาโรชรศเสาวมาลย์ | | วายกลิ่น แล้วแม่
|
รักจักโรยแรมหน้า | | แม่หน้านวลผจง
|
|
๑๓. เสร็จโลมเสร็จสั่งสิ้น | | สอนสมร พี่นา
|
ลงสู่สำเภาจร | | จากคุ้ง
|
ร้อยยากบเคยรอน | | รักพราก อกแม่
|
ใจหนึ่งหนามเหน็บสดุ้ง | | เนื่องร้อยรุมกระสัน
|
|
๑๔. จากมาเรือล่องนํ้า | | เนตรไหล
|
เวรุวิบัติกรรมใด | | พี่สร้าง
|
แรงบาปจึ่งจูงไกล | | สมรมิ่ง กูเอย
|
แรงพี่เดียวสุดมล้าง | | จากร้อยแรงกรรม
|
|
๑๕. ถึงวัดสามปลื้มยิ่ง | | อาไลย์
|
คิดแม่ปลื้มใจใจ | | จักขวํ้า
|
นับวันจะคอยใคร | | ครวญปลอบ นางนา
|
โอ้ที่ปลื้มกลับปล้ำ | | เปลี่ยนร้อนมาเรียม
|
|
๑๖. มาถึงถิ่นท่าตั้ง | | ฉางเกลือ
|
ปากพี่จางใจเฝือ | | ลิ่วล้ม
|
เคลื้มคิดภาชนะเจือ | | จงเสพย์ รศแฮ
|
หวลว่าเกลือเจือสร้ม | | ม่อน้อยนางแกง
|
|
๑๗. วัดทองทองอร่ามเพี้ยง | | ศศิฉาย
|
เรียมยิ่งทุกข์ฤๅวาย | | ละห้อย
|
หวั่นจิตรคิดแหวนสาย | | สวาดิพี่ มาฤๅ
|
อ้าแม่ถอดจากก้อย | | ส่งให้เรียมนา
|
|
๑๘. มลักเห็นนามท่าบ้าน | | คอกควายนาแม่
|
ควายบ่เห็นกล้ำกลาย | | ดั่งนี้
|
เฉกโฉมวิเชียรฉาย | | มาโนช เรียมเอย
|
มีแต่นามนุชกี้ | | เมื่อน้องเรียมเห็น
|
|
๑๙. เรียมมามาลุด้าว | | ดาวคนอง แล้วแฮ
|
เชอญเทพย์นำสารสนอง | | ข่าวเจ้า
|
ดาวนามคนองหมอง | | ดาวฤกษ์บนนา
|
ดีอยู่ดอกอย่าเศร้า | | โศกร้อนรุมถวิล
|
|
๒๐. วัดราชบุรณะเบื้อง | | บุญใคร ทำนา
|
นามราชฤๅราชใด | | สืบสร้าง
|
อ้าแม่นิโทไฉน | | นะนาฏ เรียมเอย
|
เหมือนราชให้เรียมร้าง | | ไป่รู้วันสม
|
|
๒๑. ถับถึงบางผึ้งยํ่า | | อัษฎงค์
|
แลบ่เห็นผึ้งลง | | ถิ่นถ้อง
|
อกเรียมนิราจง | | จิตรจ่อ ผึ้งนา
|
แลบ่เห็นผึ้งน้อง | | คู่คล้ายนามบาง
|
|
๒๒. ถึงวัดดอกไม้มุ่ง | | เมิลหา
|
หวลกลิ่นพานพัตรา | | รวดเร้า
|
ฤๅมีรศบุปผา | | พรรณชาติ ใดเลย
|
เฉกดอกมลิเจ้า | | พี่ร้างกลิ่นขจร
|
|
๒๓. ถึงลัดจักลัดหน้า | | เรือจร
|
ลัดก็กลับเป็นดอน | | ปิดไว้
|
ตรงใจพี่อาวรณ์ | | สางสวาดิ แม่เอย
|
เรียมก็ปิดภักตร์ให้ | | รํ่าชํ้าลานาง
|
|
๒๔. โฉมแม่กอดรูปไว้ | | ในตา พี่ฤๅ
|
รศโอษฐโบกนาสา | | ทราบซํ้า
|
ถนัดเสียงนาฏสาวนา | | เสนาะโสต อยู่แม่
|
ตรงที่กายเรียมปลํ้า | | ปลอบห้วงรศสมร
|
|
๒๕. กำสรดโหยหับห้อง | | ทรวงอา ดูรแม่
|
เชยแต่รศพัตรา | | เปลี่ยนน้อง
|
ริ้วรอยแน่งนขา | | ขีดแน่ว ทรวงเอย
|
ตอบประจักษ์รอยต้อง | | พี่ไว้เล็บใด
|
|
๒๖. โอ้โอ๋ละพี่หม้าย | | มัวเมา มืดแฮ
|
จิตรพี่เฉาเหลือเฉา | | โฉดแล้ว
|
จากนางดั่งตกเขา | | เมรุพลาด ลงเอย
|
สุดจะสอดตาแผ้ว | | แผ่นฟ้าดินหา
|
|
๒๗. สอดโศกทุกคํ่าเช้า | | อดสู ตัวเอย
|
เพียงพิกลกายดู | | ดังนี้
|
อกนางกับอกกู | | เหมือนดั่ง นี้ฤๅ
|
ฤๅว่านุชแย้มชี้ | | ริเหล้นกลใด
|
|
๒๘. เจ็บเรียมสุดหอบหิ้ว | | หาบหาม แม่ฮา
|
ยอกซึ่งหนามเอาหนาม | | แสะเสี้ยน
|
บ่งพิศม์พี่จากความ | | เจ็บแม่ แต่แม่
|
ฤๅจะเบี่ยงใจเพี้ยน | | พี่ไว้ตรอมตาย
|
|
๒๙. ถึงแถวแนวบ้านช่อง | | นนทรี
|
เรียมก็เมิลทฤษฎี | | หมู่ไม้
|
พิศพงพุ่มสดศรี | | เหลืองโสด แม่เอย
|
เรียมก็ไข้ไม้ไข้ | | ช่วยไข้ใจตรอม
|
|
๓๐. พระแผดงเรืองฤทธิไท้ | | เทพา รักษ์นา
|
สิงสถิตย์ศาลสมญา | | ชื่อไว้
|
แม้จึ่งจักบูชา | | เชอญเทพย ท่านแฮ
|
ดาลเดือดทรวงไห้ให้ | | เหือดร้อนแรงกระสัน
|
|
๓๑. มาเห็นโชนเชี่ยวบ้าน | | บางขนง
|
บางไป่เปรียบบางทรง | | แม่ไว้
|
ขนงโฉมแม่สุดวง | | หางเนตร นางนา
|
บางใช่เอวบางให้ | | จากเจ้ามาบาง
|
|
๓๒. สำมะโรงสำเหนียกไม้ | | บอกบาง
|
บอกวิโยคเยาวนาง | | เนื่องน้อง
|
เห็นศาลตระเหว็จพลาง | | ลาญสวาดิ แม่นา
|
เงียบดั่งเคหาห้อง | | พี่ร้างแรมเถษม
|
|
๓๓. มาถึงนามชื่อคุ้ง | | จากแดง แล้วแม่
|
จากบ่แดงเรียมแสยง | | สยบหน้า
|
แดงเดือดเนตรเฉกแสง | | สายเนตร นางนา
|
จากบ่ปานจากช้า | | ชี่นช้ารศใจ
|
|
๓๔. เรียมมาถึงท่าคุ้ง | | นที
|
นามชื่อบางคาวี | | หนึ่งนั้น
|
เห็นบางพร่างวารี | | แปลนเปลือก ตมแฮ
|
คลองราคแปลนเกลือกกลั้น | | พี่ไว้กลบาง
|
|
๓๕. ถึงด่านดาลเดือดดิ้น | | แดสมร
|
เมืองสมุทรปราการกร | | ก่อสร้าง
|
เพลิงด่านที่สุมขอน | | เรืองโรจ
|
ร้อนไป่ปานราคร้าง | | ยิ่งร้านเพลิงสุม
|
|
๓๖. คิดเคียงสารศเบื้อง | | บัวปราง เจ้านา
|
นอนกระชงใจคราง | | ครั่นแค้น
|
นางเอยจักสระสาง | | โศกสิ่ง ใดเลย
|
บรรทุกทุกข์เรียมแหน้น | | อกแล้วฤๅเห็น
|
|
๓๗. เจ็บจันทกินเรศครั้น | | ครวญคราง
|
สรสอดเสียบอุรภางค์ | | เมื่อม้วย
|
ตราตรงกระหนํ่าปาง | | ปวดยอก ทรวงแม่
|
เจ็บไป่ปานเจ็บด้วย | | ที่ร้อนเรียมเลย
|
|
๓๘. ธตรถเหมราชผ้าย | | ผาดผยอง
|
บาศพเนจรจอง | | จอดเท้า
|
ทบองค์พระลงสยอง | | สยบสั่ง เหมนา
|
เรียมก็ดิ้นดักเด้า | | ดุจไท้ทวนองค์
|
|
๓๙. พิโยคจากยศแก้ว | | กามา กูเอย
|
เรียมกระสันโศกหา | | แม่เว้น
|
นํ้าเนตรพี่ตวงตา | | ตกพรํ่า วันแม่
|
ทรวงยิ่งดาลเดือดเต้น | | ตากร้อนพันแสง
|
|
๔๐. ยามดึกเงียบสงัดด้าว | | เดือนฉาย แม่ฮา
|
วับวาบลำภูพราย | | พร่างพร้อย
|
หิ่งห้อยจับพฤกษ์ราย | | เรียงกิ่ง ไกวนา
|
แสงดั่งพลอยเพ็ชรก้อย | | กรีดนิ้วนางเฉวียง
|
|
๔๑. นาฟิกานุชพี่เอ้ย | | บอกยาม
|
ทรายรรินโรยตาม | | ช่องน้อย
|
ประเห็ลนุชบอกความ | | ในยํ่า ยามแม่
|
ทรายดั่งสายเนตรย้อย | | หยาดน้ำตาเรียม
|
|
๔๒. รุ่งแหลมฟ้าผ่าฟื้น | | แหลมดิน
|
สายสุชลโรยริน | | พร่างพร้าง
|
เจ็บจิตรเพี่อคนฉิน | | จากสวาดิ แม่แม่
|
ถนัดดั่งขวานฟ้าขว้าง | | ชื่อไว้ฤๅหาย
|
|
๔๓. ปากน้ำดุจดั่งน้ำ | | เนตรเรียม แม่ฮา
|
เค็มก็เค็มสมรเทียม | | เทียบน้ำ
|
ตากตากระหง่องเตรียม | | คอยแม่ มาฤๅ
|
ฟายสุชลปนซํ้า | | เช่นน้ำเค็มไหล
|
|
๔๔. เห็นหาดหลังเต่าตั้ง | | กลางชล
|
ผุดโขดยามเรียมจน | | ยั่วเย้า
|
เพี้ยนพิศละกลกล | | เต่าโขด เขินเอย
|
สนุกนิ์ไป่ปานเต่าเค้า | | โคกโพ้นภูลเกษม
|
|
๔๕. ต้นหนทอดดิ่งดิ้ว | | ดูชล
|
สายดั่งสายใจยล | | แยบชู้
|
เรียมพรางแม่แกว่นกล | | กายพี่
|
เหมือนสมุทนุชรู้ | | หยั่งรู้ใจเรียม
|
|
๔๖. ศรเข็มตั้งต่อแต้ม | | ตาลม
|
กลเนตรนุชเมียงคม | | ค่อยค้อน
|
ตาเรียมสอดประสม | | นางสาย เนตรนา
|
พิศม์ยิ่งศรเข็มย้อน | | ยอกย้อนทรวงชาย
|
|
๔๗. สายแสงสุริเยศได้ | | นาที
|
พอประจวบลมดี | | ส่งท้าย
|
นายงานฉุดลดตี | | เพลาชัก ฉ้อนา
|
ใบสบัดโบกย้าย | | พี่ย้ายใจกระสัน
|
|
๔๘. ตกลึกเสียงคลื่นครื้น | | ครวญฟอง
|
อกพี่เพียงพังพอง | | พุชํ้า
|
กูเอยจักคืนครอง | | นุชเมื่อ ใดเลย
|
นับแต่วันจักซํ้า | | โศกซํ้าครวญหา
|
|
๔๙. เห็นเกาะบุรพทิศท้อง | | ชลธี
|
เกาะชื่อสีชังตี | | อกให้
|
แสดงเหตุยุบลศรี | | เสาวภาคย์เรียมเอย
|
เกรงจักบากใจได้ | | อื่นแล้วชังเรียม
|
|
๕๐. สมมุขขับแข่งหน้า | | นวลแข แม่ฤๅ
|
คิดเมื่อยามนุชแปร | | ประหน้า
|
อิงองค์แอบกลแล | | เมียงม่าย
|
หมายว่ามุขนางถ้า | | พี่ถ้ารับขวัญ
|
|
๕๑. สมมุขนุชนาฏแม้น | | เนียรมิตร
|
อ้าว่ามุขนุชพิส | | สวาดิดิ้น
|
โฉมภัตรแม่แลติด | | ตาพี่ ลืมพี่
|
งามไป่วายวันสิ้น | | สุดหน้าพรหมสรรค์
|
|
๕๒. เกาะครามเขียวเล่ห์ไล้ | | ครามลง
|
พิศพ่างพัตราอนงค์ | | นุชย้อม
|
ถนอมปลิดจากอรองค์ | | มาพี่ แม่นา
|
โหยรทดทรวงน้อม | | แนบผ้านางกระศัลย์
|
|
๕๓. มลักเห็นเกาะไผ่เศร้า | | โศกตรอม ใจเอย
|
ไผ่บ่ผอมเรียมผอม | | ไผ่เศร้า
|
งอกงายรุ่นเรียงจอม | | ผาผาด คิดแม่
|
มรุ่นโฉมนุชเย้า | | ยั่วเย้ายวนใจ
|
|
๕๔. เกาะส้มกลม่วงน้อง | | นางฝาน
|
จัดประจงวางจาน | | เรียบชิ้น
|
พิศผลพี่แลลาญ | | ลุงสวาดิ
|
คิดซึ่งรศมือดิ้น | | ดุจได้ชิมผล
|
|
๕๕. ปานนี้ศรีสวัสดิ์เจ้า | | จอมสมร พี่เอย
|
กันต์จุไรฤๅนอน | | นั่งเหล้น
|
แซมพวงภู่เกสร | | บุบผชาติ ชมฤๅ
|
ฤๅว่านุชสระเส้น | | เกษน้องนานสนาน
|
|
๕๖. ลมลงหนาวสุดไซ้ | | อกอวล อกเอย
|
เรีอแล่นลมหอบหวน | | ห่วงนี้า
|
ลมโอษฐรศคำชวน | | ชมพี่
|
ลมกระสันเสียวซํ้า | | ซ่านซํ้าทรวงหนาว
|
|
๕๗. เห็นวาฬดำแหวกหว้าย | | ชลธี
|
หางโบกปากปามตี | | คลื่นคล้าย
|
กระบอกกระบัดหนี | | หลีกปาก วาฬแม่
|
ปองแม่หลีกปากร้าย | | เพี่อชู้ชวนเถียง
|
|
๕๘. พิศเพียนทองท่องท้อง | | ชมวัง
|
ลมละเลิงลอยหลัง | | แหวกหว้าย
|
ปางสมรแม่จรยัง | | เวียงราช
|
รูปตระเพียนทองคล้าย | | แม่คล้ายเพียนทอง
|
|
๕๙. มังกรกระหวัดเกี้ยว | | ก่ายกัน
|
แลประหลาดสัตว์พรรณ์ | | พวกนํ้า
|
อกเรียมเร่งกระสัน | | เสียวโศก แม่แม่
|
ถนัดดั่งกอดเอวยํ้า | | นุชย้ายเรียมตาม
|
|
๖๐. รลึกรอุ่นอ้อน | | อิงองค์ พี่อา
|
โหยตระชักชิดอนงค์ | | เนื่องเนื้อ
|
ชเลชลาลง | | ลมลาด อกเอย
|
โอ้ว่าอุ่นฤๅเสื้อ | | เปรียบเนื้อนางเดียว
|
|
๖๑. ประโรศเทเวศขว้าง | | ขวานขวัญ แขวนแม่
|
หวาดสดกแดผัน | | ผาดฟ้า
|
เวหาศป่วนเป็นควัน | | คลี่คลื่น น้องฤๅ
|
แผลงซึ่งเปลวปลายจ้า | | จ่อจ้องทรวงกง
|
|
๖๒. คล้ายคล้ายอุรเวศเลี้ยว | | เลอชวา
|
มารุตโบกใบพา | | ไล่ซํ้า
|
ถนัดโฉมเสพย์รศกา | | เมศพี่ เดียวแม่
|
เรีอก็รู้ทีน้ำ | | นาฏรู้ทีเรียม
|
|
๖๓. ถึงปราณนุชพี่ให้ | | โหยหา
|
ปราณประจักษในนา | | สิกเศร้า
|
บอกทางชีพเรียมลา | | นุชพี่ แล้วแฮ
|
เร็วแม่มามาเจ้า | | ส่งน้อยน้องเอย
|
|
๖๔. จ้าวลายลายฉากกั้น | | เตียงนอน นางนา
|
เขียนเล่ห์ลายสิงขร | | เขตรนี้
|
ใฝ่ใจจะขอพร | | นบเทพย์ ท่านแฮ
|
เชอญเทพย์จ้าวลายลี้ | | ลาศให้เห็นองค์
|
|
๖๕. มาดลเขาเขตรแคว้น | | ชลธี แม่ฮา
|
นามชื่อโขลกเขาผี | | หลอกเหล้น
|
ละลอกเพียบพรายตี | | ฟองฟาด
|
โคลงซึ่งเรือเรียมเต้น | | ตราบเท้าอัษฎงค์
|
|
๖๖. นมสาวฤๅไป่ได้ | | เห็นสาว แม่นา
|
เห็นแต่เกาะเรียมหนาว | | จิตรไข้
|
คิดถันนุชงามจาว | | มลมาศ เรียมเอย
|
จูบพี่เจิมรศไว้ | | หว่างเต้าทรวงนาง
|
|
๖๗. เห็นฟ้าขอดเมฆแผ้ว | | อัมพร แม่อา
|
ศรีสไบนุชคอน | | ขอดเต้า
|
ทรวงถนยุพาสมร | | ครัดเคร่ง ทรวงแม่
|
เพ้อกระชงหัตถ์เท้า | | ถอดเงื้อมมือเผยอ
|
|
๖๘.ทยานใจบ่ได้ | | เหมือนใจ กูเอย
|
แลจบที่เทินไสล | | เถื่อนถํ้า
|
สอดเนตรทัศนาใน | | ภักตร์แม่ วายเลย
|
แลบ่พบนุชคํ้า | | คั่งแค้นทรวงขนาง
|
|
๖๙. คิดวันเราแรกสร้าง | | สองสม ศุขนา
|
สองประยุทธชาญชม | | ชะเลิ้น
|
เลยล่วงนิทรารมณ์ | | เริงรื่น ยามแม่
|
เกรงจะพลันพลางเจิ้น | | จอดถ้าคอยสมร
|
|
๗๐. ธูปทิพยหอมไป่เว้น | | วันหาย เลยแม่
|
นาสิกทิพย์ยังกลาย | | กลิ่นสร้อย
|
เสาวคนธ์ฉวีวาย | | เว้นชื่น ชมฤๅ
|
เบือนซึ่งนาสิกคล้อย | | จากน้อยลอยเหิร
|
|
๗๑. รํ่าฝากทุกย่านนํ้า | | แนวสินธ์
|
อาจรเมียลทุกขยิน | | ซึ่งร้อน
|
แรมนางสุรางค์อินทร์ | | สามโลกย์ แรมฤๅ
|
รอยนิรารศซ้อน | | พี่ไว้เดียวโฉม
|
|
๗๒. แต่เยาว์เยาวยอดสร้อย | | ศรีสม บูรณ์เอย
|
แสนแสน่ห์แสนสนิทชม | | ชื่นชู้
|
ตราบได้นิทรารมณ์ | | สมเญศ ได้แม่
|
ยังไป่ควรเคียงสู้ | | สุดสิ้นสมเกษม
|
|
๗๓.ถึงสามร้อยยอดโอ้ | | อาวรณ์
|
สุดสั่งสุดโศกสมร | | สุดเศร้า
|
สุดยอดยิ่งสิงขร | | สูงสุด นางเอย
|
สุดยอดรักรักเจ้า | | ยิ่งร้อยพันทวี
|
|
๗๔. อ่าวเกลียวเกลียวน้ำวิ่ง | | เวียนวล
|
เกลียวกลับพิกลกล | | ดั่งนั้น
|
เหลือบเหลียวอ่าวเกลียวฉงน | | ฉงายเปล่า ใจนา
|
เย็นแม่เกลียวกลมฝั้น | | อุ่นเนื้อทรวงเรียม
|
|
๗๕. เห็นเขามองไล่หวิ้ว | | หวาดทรวง
|
โอ้แม่โฉมงามพวง | | ภู่ฟ้า
|
เขามองไล่แลดวง | | ภักตร์แผ่น ผาแม่
|
เหมือนพี่เมิลมองหน้า | | นุชเว้เวียนหนี
|
|
๗๖. เมืองใหม่ไร้ถิ่นร้าง | | แรมคน
|
เรียมก็แรมนุชทน | | เทวศเศร้า
|
ฤๅรอยราชมาจน | | จำอยู่
|
เพียงพี่บำราศเคล้า | | คลาศน้องมาไกล
|
|
๗๗. เศียรวาฬเขาเขตรขั้น | | สินธู
|
วาฬช่วยบอกว่ากู | | กับน้อง
|
แม้ม้วยชีพจักดู | | กันยาก แล้วแฮ
|
วาฬบ่รับคำร้อง | | รํ่าไห้ดังวาฬ
|
|
๗๘. อำนาจความสัตย์ตั้ง | | ต่อสมร กูเอย
|
ทรวงทุเรศไฟฟอน | | ฟาดฟุ้ง
|
อรรณพเทพยสาคร | | ควรแม่ ราแม่
|
วักซึ่งชลธารทุ้ง | | ท่าน้ำมาทรวง
|
|
๗๙. ลลืมรศแกล่กลํ้า | | โภชนา
|
กอบแต่ชลทัดทา | | ทาบท้อง
|
ชูช้อนกระยาอา | | ดูรมิ่ง กูเอย
|
เหียนระคายเคืองข้อง | | ปิดหน้ากันแสง
|
|
๘๐. ประดิงอรดักด้อม | | ดูเดียว เจ้านา
|
หลงสะเทินทิศเหลียว | | เหลือบเศร้า
|
ระทวยระทดเสียว | | สายสวาดิ์ ครวญแม่
|
เฉวียงซึ่งกรก่ายเก้า | | กอดหน้าเคียงขนง
|
|
๘๑. แสงเทียนสายส่งสัอง | | แสงเดือน
|
ดานกระเวนใจเหมือน | | จักบ้า
|
คิดภักตรบ่วายเตือน | | ตวงทวีป รักแม่
|
ละพี่เมานํ้าหน้า | | คํ่าเช้าคืนยาม
|
|
๘๒. สาครครวญร้องหวั่น | | หวาดทรวง
|
เรียมรํ่าสืบสารสรวง | | สอบไข้
|
เสมอโศกพี่จากดวง | | มาโนศ เรียมเอย
|
มาแม่ยาใจให้ | | พี่น้อยยาใจ
|
|
๘๓. เคยชวนชมซึ่งหน้า | | สรวลเส สวาดิ์นา
|
มือนวดแนบจังเก | | แกะพลิ้ว
|
พลางโลมลูบลาเพ | | ปรางมาศ แม่แม่
|
พลางพี่วอนนางหนิ้ว | | เนตรค้อนเคืองเรียม
|
|
๘๔. รเศียรแสงแดดส้อง | | สุดเงา แม่ฮา
|
เคยนิทรเน้นแนบเพลา | | พี่เคล้า
|
สารศลำเพ็ญเยา | | เยาวรูป เรียมเอย
|
โอ้พี่เคยกลั้วเกล้า | | กลิ่นเกลี้ยงเกสร
|
|
๘๕. เททรวงกลับเกลือกกลี้ง | | มองหน หาแม่
|
ฤๅอรินทรยล | | ยอดชู้
|
อาทวานาฏจากตน | | พรากพี่ เอาแม่
|
เดียงชิสามาสู้ | | โศกดิ้นเดียวสมร
|
|
๘๖. ลมพานาเวศหว้าย | | กับถึง
|
เขาชื่อนางรำพึง | | อยู่นั้น
|
อ้าแม่จักคำนึง | | นึกเล่ห์ เขาฤๅ
|
เรียมก็รำพึงอั้น | | อกชํ้าเฉกเขา
|
|
๘๗. มลักเห็นเกาะทรุเศร้า | | แสนศัลย์ อกเอย
|
ดูดั่งคนเฉาะฟัน | | เจาะรุ้ง
|
เฉกวันเมื่อจากขวัญ | | เนตรนาฏ เรียมนา
|
เจ็บตลอดทรวงสดุ้ง | | ดุจพื้นเกาะสม
|
|
๘๘. ม่านวังฝังเล่ห์ย้อม | | แดงกล ชาดนา
|
เห็นฝั่งสายสินธุ์ชล | | เนตรซั้น
|
วังเวงวิเวกทน | | ทุกข์เทวศ ราแม่
|
คิดคนึงนางกั้น | | ม่านให้ครวญหา
|
|
๘๙. เขาหมอนหนึ่งน้องร่วม | | เรียงเขนย
|
กรตระกองก่ายเกย | | กอดเกื้อ
|
อาสูรอรองค์เอย | | ควรจาก ดอกฤๅ
|
เขนยจะแนบแทนเนื้อ | | นิ่มเนื้อทรวงนาง
|
|
๙๐. ฤๅเขนยทวยเทพยท้าว | | องค์ใด นาพ่อ
|
มาสถิตย์สถานใน | | ที่นื้
|
พระเอยนุชเจียรไกล | | จากสวาดิ กูเอย
|
เชิญนิยมจิตรชี้ | | ช่องให้คืนสม
|
|
๙๑. เกาะเวียงวังราชนื้ | | เยียฉงน
|
แลบ่ยลวังยล | | หนึ่งน้อย
|
ฤๅวังราชวิจล | | ในที่ นื้นา
|
ถลพี่แคลงแม่ร้อย | | ชั่งเจ้าแคลงเรียม
|
|
๙๒. เกาะโทนแลเล่ห์แกล้ง | | สาบสรร ไว้ฤๅ
|
กลเมื่อยามสายัณห์ | | ยํ่าฆ้อง
|
เสียงใดจักเทียมทัน | | เสียงสวาดิ แม่นา
|
กรประทับโทนร้อง | | ขับถ้อยเรียมเถษม
|
|
๙๓. ถึงแหลมไทรย้อยยํ่า | | อัษฎงค์
|
ฤๅพระไทรฤทธิองค์ | | เอกนื้
|
อุ้มโฉมอนิรุทธ์ทรง | | สมเสพย์ ท่านฤๅ
|
เชิญช่วยพาเราลี้ | | ลาศห้องนางนอน
|
|
๙๔. หื่นหอมรศมิ่งไม้ | | ในสวน นั้นนา
|
หวลว่ากลกลิ่นนวล | | แน่งน้อง
|
กาหลงพี่หลงหวล | | หาสวาดิ์ แม่แม่
|
ลืมละเลิงหลงร้อง | | เรียกไห้หาสมร
|
|
๙๕. มาลุดีมาลุด้าว | | ดลทรวง
|
อวลกลิ่นคันธปวงดวง | | ดอกไม้
|
โฉมหอมแม่หอมหวง | | เหมสวาดิ์ พี่นา
|
มาลุดีทรวงไว้ | | เพี่องฟุ้งแทนนาง
|
|
๙๖. ลำดวนควรเด็ดก้าน | | เชยชม
|
นวลดั่งศรีนวลนม | | นุชแท้
|
เห็นเกษสุกกรมตรม | | ทรวงพี่
|
กลแม่เด็จดวนแก้ | | เกษเจ้าแซมถนอม
|
|
๙๗. มลิลาหอมอบโอ้ | | ใดดี
|
เหมือนระเบียบมาลี | | แม่ร้อย
|
มาไลยจักแรมศรี | | สุดสวาดิ์ ราแม่
|
นุชจะกรองภู่ห้อย | | ยื่นให้ใครชม
|
|
๙๘. นิลุบลนิลเนตรน้อง | | นิลพราย
|
นพมณีนิลอาย | | เนตรน้อง
|
เห็นนิลบุบผาชาย | | นึกเนตร นางนา
|
นุชจะส่ายเนตรต้อง | | ตอบต้องชายใด
|
|
๙๙. ซ่อนชู้ซ่อนกลิ่นนั้น | | นามใคร ไม้เอย
|
รักพี่รักสายใจ | | ยิ่งชู้
|
อ้าโฉมแม่กลใด | | ฤๅทรบ กลเลย
|
เกรงดั่งดอกไม้รู้ | | ชื่อแท้เรียมแหนง
|
|
๑๐๐. เรียมฟังมยุเรศร้อง | | ริมดง
|
ขุนมยุระเวียนวง | | กู่ก้อง
|
เรียกนางมยุระลง | | สังวาศ
|
อายแก่นกเรียมร้อง | | เรียกเจ้าในใจ
|
|
๑๐๑. เห็นหงษ์เคียงคู่เคล้า | | สาวหงษ์
|
ภักตร์สิทธิเกล้าทรง | | เฟื่องฟ้อน
|
ปากรับช่อหัศบง | | พิโยค หงศ์แม่
|
คิดคู่รศโอษฐป้อน | | เปลี่ยนชู้ชานสลา
|
|
๑๐๒. โนรีริศร้อง | | บันเสียน เสียงนา
|
ชวนสุโนรีเลียน | | ยั่วเย้า
|
งามสลาบยิ่งสลับเขียน | | ขนชาด ปานฤๅ
|
ศรีสไบบ่าเจ้า | | พี่โพ้นปองเสมอ
|
|
๑๐๓. กางเขนนางนกด้าว | | ใดนา
|
จับโศกส่งสารา | | ข่าวซั้น
|
ดูหรุนุชวาจา | | สารสั่ง นกฤๅ
|
นกบ่ตอบคำนั้น | | นิ่งแล้วลาเรียม
|
|
๑๐๔. นกแก้วรักแก้วเช่น | | เรียมรัก
|
โฉมแม่คือแก้วจัก | | ษุนี้
|
เบ็ญจวรรณ์ดั่งวันชัก | | ชวนชื่น
|
แก้วพี่เอยจักลี้ | | ลับแล้วแลสมร
|
|
๑๐๕. สุริยาลาโลกย์เร้า | | รถทรง
|
เมินพี่มานเลอลง | | ล่วงแล้ว
|
อกเรียมตระลึงหลง | | หาสวาดิ แม่นา
|
ดุเหว่าซั้นเสียงแจ้ว | | ว่าเจ้าสั่งสาร
|
|
๑๐๖. เหลือบเห็นสุริเยศส้อง | | สบฉาย แสงนา
|
ฤๅสุริยบังกาย | | แม่ไว้
|
ฉายโฉมยุพาชาย | | สีลาศ มาฤๅ
|
ร้องเรียกนุชไจ้ไจ้ | | แม่เร้นเรียมใย
|
|
๑๐๗. ชะนีโกนกู่ก้อง | | กาดดง
|
หวุยวิเวกเสียงหลง | | ละห้อย
|
ยามเย็นพี่เอองค์ | | อกเปลี่ยว เปล่านา
|
มาแม่เพี่อนเรียมน้อย | | หนึ่งแล้วจึงไป
|
|
๑๐๘. ประหวัดประเวศน้อง | | ในสน ทยาแม่
|
เคยแนบภาชนะยล | | จอกจิ้ม
|
ยามกินพี่เคยหน | | หาอร เจ้านา
|
จับแต่รศแล้วลี้ม | | ล่วงแค้นเคืองทรวง
|
|
๑๐๙. ราตรีตีทุ่มฆ้อง | | ขานเขิน ใจนา
|
ควรจะเชิญชมเมิล | | มุ่งม้า
|
รถจันทร์เทพย์บรรเหิร | | ผยองเมฆ เร็วแม่
|
รศฤดีเฉาช้า | | ชื่นชี้เชือนฉงาย
|
|
๑๑๐. วิจลจิตรจ่อเจ้า | | เรียมหลง
|
หลับละเลิงหาองค์ | | อะเคื้อ
|
จากแสลงฉวีพงษ์ | | เพ็ญภาคย์ ควรฤๅ
|
เอาสไบนุชเกื้อ | | กอดเกี้ยวทรวงแทน
|
|
๑๑๑. เคยนอนอิงแอบเจ้า | | ในรา ตรีแม่
|
นาสิกสูบกลิ่นนา | | สิกน้อง
|
จูบโอษฐแม่รับสลา | | โอษฐพี่
|
ฤๅนิราแรมห้อง | | ห่างหน้านางไกล
|
|
๑๑๒. บเริ่มนุชร่วมรู้ | | เรียมสอน เจ้านา
|
เกรงจะเคยใจคลอน | | เคลือบเคล้น
|
ฉุถคิดพี่อาวรณ์ | | หวาดหวั่น ใจแม่
|
เหตุจักเป็นเพี่อนเหล้น | | หลากไว้นางตาม
|
|
๑๑๓. ทุกข์พี่สิ่งนี้แม่ | | เขินเข็ญ ใหญ่แล
|
เกลือกมิอดใจเป็น | | เช่นรู้
|
หลากหลากซึ่งนางเห็น | | เหตุพี่ สอนนา
|
เกรงจะแนะให้ชู้ | | ลอบเหล้นเรียมสอน
|
|
๑๑๔. บุญใดเรียมนุชสร้าง | | มานำ สมฤๅ
|
บาปสิ่งใดหนอจำ | | จากเจ้า
|
ผายพี่ไป่เคืองคำ | | ใดแม่ หนึ่งเลย
|
อกพี่ร้องผ่าวเฝ้า | | กริ่งน้องเคืองเรียม
|
|
๑๑๕. ปางโฉมราเมศน้าว | | ศรทรง
|
แผลงราพวายชีพย์ลง | | แหลกหลู้
|
เสร็จศึกสีดาคง | | คืนบาท พระนา
|
ศึกที่ทรวงเรียมสู้ | | รบแพ้ฤๅถอย
|
|
๑๑๖. หนึ่งองค์รทเริ่มร้าง | | แรมสมร
|
โฉมนาฏเมรีจร | | จากห้อง
|
ยังเขตรฝังสาคร | | คงภักตร นางแม่
|
ควรอนงค์นุชน้อง | | นิ่งให้ครวญหา
|
|
๑๑๗. สี่กรรอนยุทธสิ้น | | รณรินทร์
|
เสร็จเสด็จบรรทมสินธุ์ | | สมุทนั้น
|
ลักษมีอรรคยุพิน | | โดยเสด็จ พระนา
|
รอยว่านุชแกล่งกลั้น | | กลับให้ชายเชิญ
|
|
๑๑๘. ปางหลานกฤษณเจ้า | | จากองค์
|
ศรีอุษาเยาวอนงค์ | | แน่งน้อย
|
พลันคืนสู่สมทรง | | ยุพราช แม่แม่
|
เรียมจะพลันสมสร้อย | | เสพย์เจ้าปางใด
|
|
๑๑๙. ศรีปราชนิราศท้าว | | จุลาลักษณ์
|
รํ่าเรื่องรํ่ารักทุก | | น่านกว้าง
|
ทวาทศมาศศักดิ์ | | สามปราช รังแฮ
|
ยังไปปานเรียมร้าง | | รํ่าไห้หาสมร
|
|
๑๒๐. ฤๅทวยเทเวศไท้ | | ธาดา ท่านนา
|
เตรียกภักตรเจิมสมรมา | | สู่หล้า
|
ตรีภักตร์พระรักษา | | สามโลกย์ ฤๅพ่อ
|
จึ่งอนงค์นุชหน้า | | หนึ่งหน้าเอ็นดู
|
|
๑๒๑. เออองค์อมเรศท้าว | | จัตุรภักตร พ่อฮา
|
โฉมแม่ยั้งเยาว์นัก | | ใหญ่หน้า
|
เยียวองค์ราชไตรจักร | | จักเสน่ห์ นางพ่อ
|
ฝากแม่ใส่หีบฟ้า | | ซ่อนไว้ทวีปพรหม
|
|
๑๒๒. นุชเอยแต่พี่ร้อง | | ครวญคนึง ถึงแม่
|
แม้นว่าเหวบ่อบึง | | หุบแห้ง
|
รุมรับสุชลพึง | | เพ็ญเพียบ แล้วแฮ
|
สายพรุณโลกย์เเล้ง | | ไป่แล้งเทวศเรียม
|
|
๑๒๓. อสุรินทรฆาฏคั้น | | เคียงสูรย์ แม่ฮา
|
เวหาศอาดุรดูร | | มืดคลุ้ม
|
ทิศานุทิศปูน | | ปวงเมฆ มัวแม่
|
มัวมืดแสนทุกข์หุ้ม | | พี่ไว้ปองเสมอ
|
|
๑๒๔. เจ็บจากเจ็บเนื่องเนื้อ | | ขุมขน พี่นา
|
สุดจะยาเยียวจน | | จวบรู้
|
หยิบยาจักยาตน | | ตอนเจ็บ ได้เลย
|
เว้นแต่ยาใจชู้ | | ชื่นเนื้อเรียมหาย
|
|
๑๒๕. รำพรรณ์รํ่าอาจอ้าง | | ออกองค์ อรเอย
|
เข้าระคนทรวงลง | | รํ่าไว้
|
สารสมุดสมรคง | | คำพี่ แทนแม่
|
ยามเมื่อนอนจักได้ | | กล่อมช้าแทนนาง
|
|
๑๒๖. ร้อยยี่สิบหกสิ้น | | แบบฉบับ โคลงแฮ
|
นิราศตรังไปรับ | | เศิกสู้
|
ฉลางบอกแห่งเหตุทัพ | | พุกามติด ฉลางนา
|
ควรแก่สํ่าปราชผู้ | | อ่านอ้างอวยผล
|
| | |
|
เชิงอรรถ
อ้างอิง